- cały
- 1. Cała para (poszła, idzie) w gwizdek «cały wysiłek włożono w przygotowania lub reklamowanie czegoś, a nie wystarczyło go już na realizację»: Miejmy nadzieję, że cała para nie poszła w gwizdek i starczy jej tej pary na główną imprezę. Roz tel 2001.2. Cała prawda «pełna informacja o czymś; szczera prawda»: Miała (...) włosy rozpuszczone i – powiedzmy całą prawdę! – rozkudłane, które właśnie rozczesywała, a na sobie jedynie krótką koszulę. S. Żeromski, Przedwiośnie. On nie może tak odejść – powiedziała nagle głośno – on nie może tak odejść, ja muszę mu powiedzieć całą prawdę. J. Iwaszkiewicz, Panny.3. Cały ojciec, dziadek, cała matka itp. «o kimś bardzo podobnym do kogoś z rodziny, np. do ojca, dziadka lub matki»: Jaki on śliczny, no i cały ojciec, nie wyprzesz się go mój drogi. Roz bezp 1997.4. Cały szereg (czegoś) «bardzo dużo (czegoś), zwykle czegoś jednego rodzaju»: Władysław Dybowski (...) jako dzierżawca folwarku w Nowogródzkiem ogłosił cały szereg prac z zakresu botaniki i zoologii. PrzW 25/1923.5. Grać, śpiewać itp. na cały regulator «grać, śpiewać itp. bardzo głośno»: Radio rzęziło w stołowym na cały regulator. A. Libera, Madame.6. Krzyczeć, śpiewać, śmiać się, pot. drzeć się itp. na cały głos, w głos, na całe gardło «krzyczeć, śpiewać, śmiać się itp. bardzo głośno»: Paplał coś przez drogę po swojemu, a ona, pedałując, zaśmiewała się na cały głos. W. Kowalewski, Bóg.7. Nastawić, włączyć itp. coś na cały regulator «nastawić, włączyć coś (jakieś urządzenie) tak, by wykorzystało całą swoją moc»: Było ciepło, więc wszyscy otwierali szeroko okna i nastawiali odbiorniki na cały regulator. M. Ławrynowicz, Diabeł. Poszedłem do kuchenki i zapaliłem obydwa palniki na cały regulator. A. Bobkowski, Szkice.(Być) cały dzień na nogach zob. noga 4.Być komuś, stać się dla kogoś całym światem; przesłonić komuś cały świat zob. świat 2.Cała zabawa na nic zob. zabawa 1.Całym sercem, z całego serca zob. serce 2.Iść, jechać itp. gdzieś całą bandą zob. banda.Iść, ruszyć, pędzić itp. całą parą zob. I para 1.Ktoś całą gębą zob. gęba 5.Ktoś, coś pracuje, coś idzie, rusza całą parą zob. I para 2.Ktoś (jest) cały w nerwach zob. nerwy 3.Ktoś (jest) cały w skowronkach zob. skowronek 1.Na cały gaz zob. gaz 3.Nie mieć całych portek zob. portki 1.O całe niebo zob. niebo 7.Postawić cały dom na nogi zob. dom 8.Szukać dziury w całym zob. dziura 3.Śmiać się, roześmiać się z całego serca, z całej duszy, na cały głos, całą gębą zob. śmiać się 3.W całej rozciągłości zob. rozciągłość.Włożyć w coś całą duszę, całe serce zob. włożyć 6.Zapomnieć o całym świecie zob. świat 19.Z całą wyrazistością zob. wyrazistość.Z całej siły, z całych sił zob. siła 1.Zwycięstwo, klęska, kompromitacja itp. na całej linii zob. linia 6.
Słownik frazeologiczny . 2013.